Nagroda im. ks. Romana Indrzejczyka dla ks. Jerzego Stranza
Dnia 10 stycznia 2017 r. w ramach obchodów XX Dnia Judaizmu, w siedzibie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Poznaniu odbyła się uroczystość wręczenia tegorocznej Nagrody im. ks. Romana Indrzejczyka przyznawanej przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów. Otrzymał ją ks. dr Jerzy Stranz z Referatu Dialogu Kurii Metropolitalnej w Poznaniu, współzałożyciel i prezes Stowarzyszenia Coexist.
Nagroda im. ks. Romana Indrzejczyka przyznawana jest chrześcijanom, osobom konsekrowanym, które swoją działalnością przyczyniają się do rozwoju dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej oraz polsko-żydowskiej. Nagrodę przyznaje kapituła, na której czele stoi Bogdan Białek, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.
Jak podkreślił w wygłoszonej laudacji Bogdan Białek, „dialog, w szczególności międzyreligijny, stanowi centrum posługi kapłańskiej ks. Jerzego Stranza”, współzałożyciela i prezesa Stowarzyszenia Coexist, które ma na celu promocję postawy dialogu w wymiarze religijnym, kulturowym, społecznym i artystycznym.
– Ks. Jerzy Stranz jest też po prostu dobrym człowiekiem, bo tak się składa, że dialog angażuje ludzi dobrych, otwartych i szczerych. Należy do tych osób, które nie pozwalają zapomnieć o jednym z najważniejszych pytań człowieka XXI w., jednym z fundamentalnych pytań chrześcijanina i Europejczyka: „Jak jest możliwy dzisiaj, po Holocauście, antysemityzm, nienawiść, pogarda wobec innego człowieka z powodu jego pochodzenia czy wiary?” – zaznaczył współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów dodając, że ks. Stranzowi nie brakuje odwagi, determinacji i wiary w to, że lepszy świat jest możliwy.
Autor laudacji życzył także laureatowi Nagrody im. ks. Romana Indrzejczyka, który od 2004 r. organizuje obchody Dnia Judaizmu w Poznaniu, wielu dalszych sukcesów na „placu budowy” mostów między ludźmi i w dawaniu świadectwa wiary w Jednego Boga tym, którzy się pogubili.
– Postrzegam tę nagrodę jako wyróżnienie i dostrzeżenie tego wszystkiego, co dzieje się w Poznaniu już od kilkunastu lat – przyznaje w rozmowie z KAI ks. Jerzy Stranz dodając, że co roku w ramach Dnia Judaizmu spotykają się tu na różnorodnych płaszczyznach ludzie po to, aby zgłębiać bogactwo tradycji żydowskiej, a jednocześnie coraz bardziej odkrywać korzenie wiary chrześcijańskiej.
– Ta nagroda jest uhonorowaniem całej wspólnoty, która w Poznaniu spotyka się, wspólnie się modli, słucha i wzajemnie się poznaje, potrafiąc otworzyć się na siebie, dostrzec swoją inność, a jednocześnie nie bać się jej, tylko postrzegać ją jako bogactwo – podkreśla ks. Stranz, który na co dzień jest też dyrektorem Wydawnictwa Świętego Wojciecha w Poznaniu.
Spotkanie w siedzibie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Poznaniu, podczas którego wręczono Nagrodę im. ks. Romana Indrzejczyka, rozpoczęła modlitwa i zapalenie Menory Dialogu. Ta kilkumetrowa rzeźba w kształcie tradycyjnego żydowskiego świecznika, symbolizująca dialog chrześcijańsko-żydowski i nawiązująca do płonącego krzewu, towarzyszy poznańskim obchodom Dnia Judaizmu od 2004 r. Powstała ona z inicjatywy ks. Jerzego Stranza według projektu krakowskiego artysty Macieja Zychowicza.
Patron Nagrody, ks. Roman Indrzejczyk, urodzony w 1931 r., był wiceprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz osobą zaangażowaną w działalność ekumeniczną. Zginął w katastrofie smoleńskiej w 2010 r. Dotychczasowymi laureatami Nagrody jego imienia byli: ks. Stanisław Bartmiński z Krasiczyna, ks. Marian Bronikowski z Sieradza i ks. Janusz Daszuta pastor parafii Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Kielcach.
(KAI)
Bogdan Białek
Laudacja laureata Nagrody im. Księdza Indrzejczyka – ks. Jerzego Stranza
Szanowni Państwo, pozwólcie proszę, że swoje wystąpienie rozpocznę od gratulacji. Otóż chcę złożyć szczególnie gorące powinszowania dla Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz kapituły Nagrody im. ks. Romana Indrzejczyka za wybór bohatera dzisiejszego wieczoru ks. Jerzego Stranza. Jak słyszeliśmy przed chwilą nasi laureaci, wszyscy bez wyjątku, są postaciami nietuzinkowymi, nie tylko ze względu na swoje dialogiczne zaangażowanie. Są pełnymi pasji charyzmatycznymi przywódcami swoich społeczności, dużych jak ks. Stanisław Bronikowski, sieradzki proboszcz parafii katolickiej, czy niewielkich jak pastor Janusz Daszuta, duszpasterz maleńkiej wspólnoty metodystycznej w Kielcach. Ich inicjatywy na rzecz dialogu były ważnymi, ale jednymi z wielu zaangażowań. Ksiądz Stranz tym się wyróżnia, że dialog międzyreligijny, dialog w ogóle, stanowi niejako esencję jego służby kapłańskiej, jest drogą jego samorealizacji, jest, chyba niezbyt dużo ryzykuję używając tego określenia, sensem i celem i środkiem, i wszystkim co najważniejsze w jego życiu. A poza tym, jak słyszałem, ksiądz Stranz, tak jak wszyscy nasi laureaci, jest po prostu dobrym człowiekiem. Tak jakoś się składa, że dialog angażuje ludzi dobrych, otwartych i szczerych.
Szanowni Państwo, spotykamy się na tej podniosłej uroczystości w szczególnym momencie. Tylko w ostatnim tygodniu doszło do sześciu aktów przemocy wobec mieszkanców Polski, wyznawców islamu. Pod ich kierunkiem są kierowane najgorsze wyzwiska, szykany, kamienie, paterdy, ogień. Antyislamska fobia ogarnia coraz szersze kręgi społeczeństwa. Pobudza bezpośrednią agresję. To wszystko dzieje się przy całkowitej bierności władz państwowych. Dochodzi do tak niesłychanych zdarzeń, jak wystąpienie prokuratury do sądu o złagodznie wymiaru kary dla sprawcy czynu ohydnego, niegodnego człowieka, i Polaka w tym człowieku i katolika w tym Polaku – sprawcy spalenia kukły wyobrażajacej Żyda. Czy obrzydliwy, napawający odrazą, przywołujący najczarniejsze myśli, najgorsze uczucia. Prokuratura skarży się na sąd, że wymierza zbyt surową karę.
Proszę Państwa – ta sytuacja jest nie tylko „dziełem” elit rządzących. To jest owoc zaniedbań, obojętności, bezreflesyjności wszystkich elit, i politycznych z każdej strony sceny politycznej, i akademickich i artystycznych i jakie tam jeszcze mamy. To jest efekt tego, że polska szkoła zrezygnowała z wychowania – w duchu dialogu, w duchu szacunku dla osoby, w duchu uznania ludzkiej różnorodności kulturowej, religijnej filozoficznej, egzystencjalnej. To jest efekt tego, że także Kościół, a szerzej: wszystkie Kościoły, a jeszcze szerzej: wszystkie wspólnoty religijne w Polsce, chrześcijańskie, żydowskie, muzułmanskie, buddyjskie, wycofały się lub stały się za słabo zdecydowane w sprzeciwie wszelkim przejawom dyskryminacji, agresji, poniżenia ludzi o innych przekonaniach, innej wierze, innym pochodzeniu, bez względu na to kogokolwiek by to dotyczyło.
Dlatego takie osoby jak ks. Jerzy Stranz, którego dzisiaj honorujemy, lśni jasnym światłem odwagi, determinacji i wiary, że lepszy świat jest możliwy, że zaniedbania w dążeniu do jego poprawy są poważnym błędem a zaniechanie wręcz grzechem. Ksiądz Stranz należy do tych ludzi, którzy nie pozwalają zapomnieć jednego z najważniejszych pytań człowieka XXI wieku, jednego z fundamentalnych pytań chrześcijanina, Europejczyka – jak jest możliwy dziś antysemityzm, nienawiść i pogarda wobec innego człowieka, z powodu jego pochodzenia lub wiary, po doświadczeniu Zagłady, po Holokauście.
Inicjatywy Księdza Stranza i dokonania są tutaj powszechnie znane, więc ich przypominanie nie tylko jest zbędne, ale byłoby nietaktem. Chcę wiec zatrzymać się tylko na jednej – na Stowarzyszeniu Coexist, którego ksiądz Jerzy jest i ojcem i matką, piastunką i wychowawcą. Nazwa stowarzyszenia zawiera trzy litery, które twórca powszechnie znanego logo zamienił w symbole religijne – w muzułmański półksiężyc, żydowska gwiazdę Dawida i chrześcijański krzyż. Znak ten, stworzony przez polskiego grafika Piotra Młodożeńca dla izraelskiego Museum on the Seam niesie uniwersalne przesłanie dla człowieczej wspólnoty akceptacji różnorodności. Ten znak i to przesłanie jest wpisane w Stowarzyszenie Coexist, organizatora wielu inicjatyw na rzecz porozumienia, spotkania, zbliżenia ludzi z różnych stron. Za tą działalnością stoi Ksiądz Jerzy, na którego przed wieloma laty poznański dodatek Gazety wyborczej donosił swoim czytelnikom:
„- Jest oryginalny, wymyka się spod schematów. Jak kot, który chodzi własnymi ścieżkami – mówi o swoim koledze ks. Paweł Deskur. I do dziś wspomina jego śliwkowy garnitur, który kupił sobie w czasie studiów w Rzymie. – Bardzo lubię śliwkowy kolor i śliwki – broni się ks. Jerzy. – A ten garnitur był naprawdę bardzo przyzwoity, najlepszy z tych, które przymierzyłem – śmieje się.
Przed śliwkowym garniturem były też słynne „kaczory” – zamszowe półbuty ze skóry ręcznie szyte przez artystów. Do nich nosił spodnie od garnituru z podwiniętymi do kostek nogawkami i marynarkę. – Nam, uczniom, bardzo się to podobało, ale proboszcz nie mógł mu darować tych butów – wspomina Jankowska. Teraz Stranz nosi się bardziej tradycyjnie, choć, jak twierdzą znajomi, nieco inaczej niż większość księży.”
Od dzisiaj Ksiądz Stranz dodatkowo będzie opatrzony plakietką Nagrody im. Księdza Romana Indrzejczyka, który także miał kocią naturę, chodzał własnymi ścieżkami, oswajał się tylko z tymi, których wybierał, a wybierał wszystkich bez różnicy, i miał swoje małe konfekcyjne upodobania. I jeszcze jedno łączy patrona nagrody i laureata – przekonanie, lapidarnie i wyraziście ujęte przez Papieża Franciszka: „Jest czymś sprzecznym samym w sobie, aby chrześcijanin był antysemitą. Niech antysemityzm zostanie usunięty z serca i życia każdego mężczyzny i każdej kobiety!”
I jeszcze jedna franciszkowa wypowied:
„Sobór poprzez deklarację „Nostra aetate” utorował drogę: „tak” dla ponownego odkrycia żydowskich korzeni chrześcijaństwa; „nie” dla wszelkiej formy antysemityzmu oraz potępienie wszelkiej zniewagi, dyskryminacji i prześladowań, które z niego wypływają”
I na koniec, składając serdeczne życzenia dalszej owocnej pracy na placu budowy wielu mostów między ludmi przywołam słowa rabina Abrahama Skórki, przyjaciela Papieża Franciszka, gościa tegorocznych obchodów Dnia Judaizmu w Kielcach: „Przed judaizmem i chrześcijaństwem stoi wspólne wyzwanie dawania świadectwa o żywym słowie bożym dla nihilistycznej ludzkości, która poszukuje wartości”
Przed nami wszystkimi stoi wspólne wyzwanie stawania się prawdziwymi Żydami i prawdziwymi chrześcijanami, prawdziwymi wyznawcami Jedynego Boga, by swoim życiem, zaangażowaniem dawać swiadectwo tym, którzy sie pogubili i szukają znaku. Stańmy się znakiem. Ksiądz Jerzy jest znakiem. Panie, dokonaj rozbrojenia języka i rąk, odnów serca i umysły, aby słowem, które pozwala nam się spotykać, było zawsze słowo „brat”, a stylem naszego życia stał się: szalom, pokój, salam! Amen (modlitwa papieża Franciszka)
